Gần 50% phụ nữ bị nám không biết mình gặp phải “Nám kháng trị”

Nám kháng trị là gì ? vì sao khó điều trị 

Nám kháng trị (hay còn gọi là nám lâu năm, nám khó) là tình trạng rối loạn sắc tố da mãn tính, khi các cụm melanin nằm sâu ở tầng trung bì và hạ bì bị kích thích quá mức, khiến sắc tố trở nên khó loại bỏ. 

Nám kháng trị thường không đáp ứng hoặc chỉ đáp ứng một phần với các phương pháp điều trị thông thường như laser, peel hóa học, kem bôi, hoặc các liệu pháp chăm sóc da khác. Tình trạng này thường phổ biến ở phụ nữ sau 30 tuổi, gây ra nhiều khó khăn cho bác sĩ da liễu và bệnh nhân, vì nám không giảm đi hoặc tái phát nhanh chóng sau khi điều trị

Biểu hiện của nám kháng trị như thế nào ? 

Nám kháng trị thường biểu hiện qua các mảng sắc tố sậm màu, lan rộng và khó mờ dù đã áp dụng nhiều phương pháp điều trị. Với các phương pháp điều trị như laser, peel, bôi thoa chỉ cải thiện tạm thời nhưng dễ tái phát khi tiếp xúc với ánh nắng hoặc có sự thay đổi nội tiết. Ngoài ra, làn da bị nám kháng trị thường có dấu hiệu lão hóa rõ rệt, mất đi độ đàn hồi và trở nên kém săn chắc 

Nguyên nhân gây ra nám kháng trị 

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra nám kháng trị, tuy nhiên,  có thể kể đến 5 nguyên nhân chủ yếu bao gồm : 

Rối loạn sắc tố

Da bị rối loạn tăng sắc tố phức tạp, melanin bị sản xuất quá mức bởi các tế bào melanocytes. Khi các tế bào này bị kích thích liên tục bởi các yếu tố như tia UV, hormone, hoặc tình trạng viêm nhiễm kéo dài, nám trở nên khó kiểm soát và khó điều trị hơn. Các vết nám ngày càng đậm màu và lan rộng hơn 

Sử dụng phương pháp điều trị nám không đúng cách 

Từ da bị nám thông thường chuyển sang tình trạng nám kháng trị còn bởi vì nguyên nhân chúng ta sử dụng phương pháp điều trị sai cách. Việc lạm dụng sử dụng kem bôi chứa hydroquinone, corticoid khiến mỏng da, lúc này da yếu và dễ kích ứng hoặc liệu pháp laser không đúng cách dẫn đến tổn dễ bị tổn thương và kích thích sản sinh melanin mạnh hơn, làm nám trở nên trầm trọng hơn khó điều trị thậm chí dẫn đến các tình trạng biến chứng, mất sắc tố 

Do yếu tố di truyền và nội tiết tố 

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu cha mẹ có tiền sử nám da, con cái cũng có nguy cơ cao bị nám. Sự thay đổi hormone (phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh) làm cho nám khó điều trị. Những yếu tố này đẩy mức độ melanin lên cao trong da, ngay cả khi điều trị khiến quá trình loại bỏ nám mất công sức hơn, tỷ lệ tái phát  nám cao hơn 

Tình trạng viêm da mãn tính 

Các tình trạng viêm da như viêm da tiếp xúc, viêm da cơ địa làm da trở nên nhạy cảm, tổn thương hàng rào bảo vệ và kích thích melanocytes hoạt động mạnh hơn. Một khi bị viêm da mãn tính sẽ  làm tổn thương hàng rào bảo vệ da, khiến da dễ bị mỏng yếu và khó hồi phục

Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời 

Tia UV trong ánh nắng mặt trời là “kẻ thù số 1” của làn da bị nám. Tia UVA và UVB kích thích melanocytes sản sinh melanin, làm cho vết nám sậm màu hơn và khó mờ. Nếu không sử dụng kem chống nắng đều đặn, các phương pháp điều trị nám cũng trở nên vô ích. Đặc biệt là tình trạng nám chuyển biến nhanh và nặng nề hơn 

Phân biệt nám thông thường và nám kháng trị để điều trị đúng cách 

Nám kháng trị là một tình trạng báo động đỏ đối với những người không may mắc phải nám và chuyển biến thành nám kháng trị. Tuy nhiên, không phải cá nhân, nhà điều trị nào cũng có thể phân biệt được nám kháng trị và nám thông thường.  Hiểu rõ sự khác biệt này giúp bạn chọn đúng phương pháp điều trị, tránh lãng phí thời gian và tiền bạc.

1 Độ sâu của nám 

Nám thông thường :  thường xuất hiện ở lớp biểu bì – tức là lớp ngoài cùng của da. Vì vậy, loại nám này dễ dàng đáp ứng với các phương pháp điều trị như kem bôi đặc trị, laser hoặc peel hóa học. Nếu được chăm sóc đúng cách, nám thông thường có thể mờ dần theo thời gian mà không cần can thiệp các phương pháp mạnh.

Nám kháng trị có xu hướng lan rộng và ăn sâu vào lớp trung bì của da. Điều này khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn hơn, đòi hỏi các phương pháp mạnh hơn như laser công nghệ cao, mesotherapy (tiêm vi điểm), hoặc kết hợp điều trị chuyên sâu. Bên cạnh đó, thời gian điều trị nám kháng trị thường kéo dài hơn so với nám thông thường, do melanin được sản xuất quá mức và tồn tại lâu trong da

2 Phản ứng với điều trị 

Nám thông thường :  có khả năng đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị phổ biến như:
Kem bôi chứa Hydroquinone (HQ), Retinoid giúp làm sáng da, ức chế melanin.
Laser Toning giúp phá vỡ sắc tố nám, cải thiện tông da nhanh chóng.

Thời gian điều trị: Kết quả có thể thấy rõ sau vài tuần đến vài tháng, tùy vào mức độ nám và cơ địa da

Nám kháng trị ngược lại không đáp ứng hoặc chỉ đáp ứng một phần với các phương pháp điều trị thông thường. Da dễ bị kích ứng, tổn thương khi sử dụng các liệu pháp mạnh, và tình trạng nám dễ tái phát nhanh chóng ngay cả khi đã đạt được cải thiện

2 Đặc tính của nám kháng trị 

Nám thông thường : Sau khi điều trị thành công có thể không tái phát nếu da được chăm sóc và bảo vệ tốt, tránh tiếp xúc với tia UV

Nám kháng trị : Có tính chất dai dẳng và xu hướng tái phát nhanh chóng sau khi điều trị, nếu không duy trì các biện pháp chăm sóc bảo vệ da nghiêm ngặt

3 Nguyên nhân gây ra nám kháng trị 

Nám thông thường khởi phát do những nguyên nhân sau đây : Thường do tia VU, thay đổi hormone (thai kỳ, sử dụng thuốc tránh thai), và lão hóa.

Nám kháng trị : Ngoài các nguyên nhân giống nám thông thường thì còn có các nguyên nhân như quan đến di truyền, tình trạng viêm da mãn tính và sử dụng các phương pháp điều trị không đúng cách trước đó như ( lạm dụng mỹ phẩm chứa corticoid, peel, laser) 

3 Khả năng điều trị thành công 

Nám thông thường khả năng điều trị sẽ thành công cao hơn nếu sử dụng các phương pháp đúng cách và kiên trì theo liệu trình điều trị 

Nám kháng trị tỷ lệ điều trị thành công thấp và đòi hỏi sự kiên nhẫn cũng như phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà điều trị và khách hàng điều trị hoặc bác sĩ da liễu và bệnh nhân điều trị để tìm ra phương pháp phù hợp nhất 

Hiện tượng melanin kẹt ở trung bì trong nám kháng trị

Melanin kẹt ở trung bì chính là một trong những yếu tố khiến nám kháng trị trở nên khó khăn trong điều trị hơn gấp nhiều lần, và chúng cần một phác đồ chuẩn y khoa kết hợp giữa công nghệ cao và sản phẩm bôi thoa chuẩn khoa học làn da. Melanin kẹt ở trung bì trong nám kháng trị thường do các nguyên nhân sau : 

1. Tổn thương màng đáy  

Màng đáy là lớp ngăn cách giữa lớp biểu bì (epidermis) và lớp trung bì (dermis). Ở da bình thường, melanin được sản xuất bởi các tế bào melanocytes ở lớp đáy của biểu bì và phân phối lên các lớp trên của biểu bì. Trong nám kháng trị, màng đáy bị tổn thương hoặc suy yếu.  

Khi màng đáy bị tổn thương, các hạt melanin có thể xuyên qua lớp này và bị “kẹt” lại ở trung bì. Điều này làm cho việc điều trị nám trở nên khó khăn hơn, vì melanin ở trung bì không dễ dàng loại bỏ bằng các phương pháp điều trị thông thương như laser nông, peel hóa học, mỹ phẩm bôi 

2. Sự gia tăng của tế bào mast  

Tế bào mast và enzyme tryptase:Tế bào mast là một loại tế bào miễn dịch được sinh ra khi có phản ứng viêm(bao gồm nguyên nhân từ tia UV) và dị ứng. Khi số lượng tế bào mast tăng lên, tiết ra enzyme tryptase làm phân hủy collagen tuýp IV trong màng đáy, tạo điều kiện cho melanin di chuyển vào trung bì.  Khi melanin đã xâm nhập vào trung bì, khả năng tự phục hồi của da bị cản trở & suy giảm, và quá trình tái tạo da khó khăn hơn, melanin khó được loại bỏ hơn

3. Viêm mãn tính và tăng sinh mạch máu  

Viêm nhiễm mãn tính ở da, thường do các yếu tố như tia UV(lão hóa ánh sáng), dẫn đến sự tăng sinh mạch máu trong trung bì, làm cho quá trình viêm và sự vận chuyển melanin trở nên phức tạp hơn. Các mạch máu kích thích thêm sự lắng đọng melanin tại trung bì.

4. Phản ứng với điều trị trước đó  Kích ứng từ điều trị

Một số phương pháp điều trị nám mạnh mẽ như peel hóa học, laser, hoặc sử dụng retinoids có thể gây ra tổn thương cho màng đáy, làm melanin bị đẩy sâu vào trung bì. Khi điều trị không được thực hiện đúng cách hoặc da không được bảo vệ sau điều trị, tình trạng nám có thể trở nên nặng hơn và chuyển từ nám biểu bì sang nám trung bì

Phác đồ điều trị chuyên sâu cho nám kháng trị cần gì ? 

Để nhận biết khách hàng mắc phải nám kháng trị, các chuyên gia da liễu cần làm gì để có một phác đồ điều trị chuyên sâu, thành công xóa nám kháng trị, đem lại niềm tin cho khách hàng, bệnh nhân ? 

1 Nhận biết nám kháng trị 

Nám kháng trị có màu sẫm, đậm và có xu hướng lan rộng, đối xứng trên các vùng da. Khi soi da với đèn Wood’s, có thể thấy rõ sự lắng đọng melanin ở lớp trung bì.
Khi sử dụng máy soi da cho thấy mức độ melanin cao.

Đánh giá tình trạng viêm: Viêm mãn tính (đỏ da, sưng tấy nhẹ, da nhạy cảm), có sự hiện diện của nhiều mạch máu nhỏ.Bản thân bệnh nhân  đã trải qua nhiều liệu trình điều trị như laser, peel hóa học, thuốc bôi nhưng không có kết quả hoặc cải thiện rất ít.

2 Đánh giá  điều trị đối với nám kháng trị 

Tiền sử điều trị: Nếu bệnh nhân đã sử dụng các phương pháp điều trị mạnh (hydroquinone, retinoids, laser) trong thời gian dài nhưng nám không giảm hoặc tái phát nhanh chóng.

Yếu tố nguy cơ: Bệnh nhân có nguy cơ cao nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhiều, thay đổi hormone liên tục (trong thai kỳ, sử dụng thuốc tránh thai, tiền mãn kinh) hoặc có yếu tố di truyền về tăng sắc tố da.

Liệu pháp ánh sáng và laser nhẹ trong điều trị nám kháng trị

• Laser Nd:YAG Q-Switched: Công nghệ laser có ít tác dụng phụ, giúp giảm sắc tố hiệu quả mà không gây tổn thương da.
• Liệu pháp ánh sáng IPL: Hỗ trợ làm sáng vùng da bị nám, cải thiện tổng thể kết cấu da, mang lại làn da đều màu hơn.
• Liệu pháp PRP (Huyết tương giàu tiểu cầu): Thúc đẩy quá trình tái tạo da, kích thích sản sinh collagen, hỗ trợ cải thiện nám kháng trị.
• Liệu pháp Mesotherapy với peptide: Bổ sung các hoạt chất tái tạo da chuyên sâu, giúp làm giảm sự xuất hiện của nám một cách an toàn và hiệu quả.

Liệu pháp bổ sung & dinh dưỡng hỗ trợ điều trị nám

• Sử dụng kem bôi chứa hoạt chất làm sáng da an toàn: Lựa chọn sản phẩm chứa 4-n-butylresorcinol (4nBR), niacinamide, tranexamic acid – giúp ức chế sự hình thành sắc tố mà không gây kích ứng da.
• Tăng cường chống oxy hóa: Sử dụng kem chứa resveratrol, glutathione, giúp bảo vệ da khỏi tác động của gốc tự do và các yếu tố gây lão hóa.
• Chăm sóc da nhẹ nhàng: Tránh các thành phần gây kích ứng, hạn chế sử dụng sản phẩm chứa cồn khô hoặc tẩy tế bào chết quá mạnh, giúp duy trì hàng rào bảo vệ da khỏe mạnh.
• Bổ sung dinh dưỡng từ bên trong: Hỗ trợ điều trị nám bằng các chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất thiết yếu giúp làn da phục hồi và tái tạo nhanh hơn.
• Bảo vệ da với kem chống nắng: Sử dụng kem chống nắng phổ rộng mỗi ngày để ngăn chặn tia UV – nguyên nhân chính gây tăng sắc tố và làm nám trở nên trầm trọng hơn

Lựa chọn giải pháp bôi thoa cho điều trị nám kháng trị 

Các yếu tố quan trọng của thuốc/mỹ phẩm bôi cần được đảm bảo để đạt hiệu quả cao trong điều trị nám kháng trị: 

1. Hoạt chất điều trị phải có  hiệu quả cao  

• 4-n-butylresorcinol: ức chế mạnh tyrosinase- enzyme chịu trách nhiệm chính trong quá trình sản xuất melanin, giúp giảm sự hình thành melanin, làm mờ các vết nám.  
• Hydroquinone:làm sáng da được sử dụng phổ biến, nhưng có nguy cơ gây kích ứng cao và các tác dụng phụ khác.  
• Retinoids (Tretinoin): giúp tăng tốc độ tái tạo tế bào da, làm mờ các đốm nám và cải thiện kết cấu da.  
• Corticosteroids: có trong các công thức điều trị nám để giảm viêm nhưng không sử dụng lâu dài được do tác dụng phụ như mỏng da.  
• Axit Tranexamic: giảm viêm và tăng sinh mạch máu, sử dụng để điều trị nám bằng cách ức chế sản xuất melanin và hoạt động của tế bào mast (kích thích hình thành sắc tố). 

2. Sự thẩm thấu tốt vào da

• Nên lựa chọn công nghệ bọc liposome hoặc nano:Giúp tăng cường sự thẩm thấu của các hoạt chất vào các lớp sâu hơn của da, từ đó tăng cường hiệu quả điều trị.  
• Khả năng thấm sâu:Đảm bảo các thành phần hoạt chất xâm nhập vào lớp trung bì nơi nám kháng trị tồn tại. 

3. Có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa

• Chống oxy hóa:Các thành phần như vitamin C, E, và Resveratrol giúp bảo vệ da khỏi các gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương do môi trường (Mai-B, Rhodiola)  
• Chống viêm: Giúp giảm kích ứng và viêm, điều này rất quan trọng khi điều trị da bị nám kháng trị, vì viêm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nám. (Axit Tranexamic, Rhodiola, Niacinamide) 
• Điều trị nám kháng trị thành công với SkinMD 
• Trên thị trường hiện giờ các sản phẩm tập trung chủ yếu vào việc đề cập đến việc trị nám nói chung chứ không đi chuyên sâu và các trường hợp khó điều đặc biệt là nám kháng trị
• Skinmd là giải pháp chuyên biệt dành cho nám kháng trị đã được chứng minh lâm sàng và được FDA Hoa Kỳ chứng nhận. Cha đẻ của SkinMD là  Kyoung-Chan Park, Giáo sư, Khoa Da liễu, Đại học Y khoa Quốc gia Seoul)  – người Hàn Quốc đầu tiên giữ chức Chủ tịch Hiệp Hội Tế bào sắc tố quốc tế (IFPCS) với 36 bằng sáng chế phát minh là hơn 300 ấn phẩm khoa học cấp quốc tế trên diễn đàn, tạp chí uy tín 
• SkinMD kết hợp được với mọi phác đồ trong điều trị nám kháng trị bao gồm : laser, mesotherapy, peel hóa học và bôi thoa tại nhà
• SkinMD ứng dụng công nghệ bọc hoạt chất độc quyền Liposome:  Công nghệ này sử dụng cơ chế bao bọc hoạt chất ức chế Tyrosinase gồm ” 4-n-butylresorcinol và Resveratrol” trong màng kép lipid gần giống với màng tế bào, giúp cho các hoạt chất ức chế Tyrosinase và chống oxy hóa này này được vận chuyển trực tiếp tới mô đich và kiểm soát cơ chế giải phóng, để mang lại hiệu quả cho cả nám tầng sâu và nám kháng trị 

• 

• Trong hệ giải pháp của SkinMD có serum trị nám, kem đặc trị và kem dưỡng day & night với cơ chế hoạt động đa chiều không chỉ ức chế nám mà còn được bổ sung các dưỡng chất thiết yếu nuôi dưỡng, phục hồi cho làn da như tế bào gốc Rhodiola Sachalinensis, Phức hợp độc quyền MAI-B (phức hợp được cấp 2 bằng sáng chế về công nghệ làm trắng) , và Niacinamide,  kích thích sản sinh collagen và elastin, giúp tái tạo cấu trúc da, tạo môi trường ổn định khỏe mạnh cho da. 
• Từ đó, ngăn ngừa lão hóa da, giảm thiểu kích ứng nhạy cảm của làn da, góp phần ngăn ngừa tái nám, duy trì hiệu quả cao của phác đồ điều trị.
• Phác đồ điều trị nám kháng trị với skinmd 
• SKINMD với liệu pháp laser Bôi SkinMD sau khi laser mang đến hiệu quả xóa mờ, ức chế nám nhanh hơn, mà còn tăng cường việc phục hồi, tái tạo tế bào da mới.
• Sau laser da rất dễ bị viêm và kích ứng nên cần được làm dịu tốt.
• Đối với laser không xâm lấn: sau khoảng 8-10h có thể bôi SkinMD.
• Đối với laser xâm lấn hoặc cơ địa da yếu/mẫn cảm: cần thời gian cho da tái tạo, da kết vẩy (khoảng 2-3 ngày), không còn sưng đỏ thì bôi SkinMD
• SKINMD với Peel hóa học: 
• Da rất nhạy cảm và dễ tổn thương khi thực hiện peel nên cần được dưỡng ẩm, phục hồi tốt. Trường hợp peel nồng độ cao gây bong tróc nhiều hoặc da bị kích ứng sưng đỏ, viêm sau peel: bôi SkinMD sau peel khoảng 7 ngày (thời điểm lên da non), giúp giảm thiểu tình trạng tăng sắc sau viêm, ức chế melanin và kích thích tái tạo tế bào mới, cải thiện kết cấu da.
• Với trường hợp peel nhẹ (hoặc được kê đơn tại nhà) :
• Có thể bôi SkinMD trên da đã được làm sạch peel hóa học (hạn chế việc bôi đồng thời)
•  SKINMD với Mesotherapy Da sau meso cần được theo dõi trên khoảng 12h để hạn chế tình trạng viêm và phản ứng phụ không mong muốn. Sau đó có thể bôi SkinMD với nồng độ nhẹ (lớp mỏng). Hạn chế việc chồng chéo nhiều layer các SP khác nhau, tránh tình trạng da bị quá tải.